• Het kabinet heeft de avondklok in principe verlengd tot en met 2 maart, maar gaat over twee weken bekijken of de maatregel eerder opgeheven kan worden.
  • Hoewel het effect van de avondklok op de besmettingen nog onbekend is, ziet het RIVM volgens minister Grapperhaus wel minder bewegingen en bezoeken.
  • Burgemeesters tonen begrip voor de verlening en erkennen dat de maatregel lijkt te werken.

De avondklok wordt woensdag met drie weken verlengd naar 3 maart om 04.30 uur in de ochtend. Het kabinet besloot dat maandag na crisisoverleg met de meest betrokken ministers.

Aanleiding is de onzekerheid over de Britse coronavariant die een stuk besmettelijker is dan het oorspronkelijke virus. Justitieminister Ferd Grapperhaus maakte dat na afloop bekend tijdens een persmoment op het ministerie van Algemene Zaken. De Tweede Kamer zal er mogelijk dinsdag nog over debatteren.

De verlenging loopt in beginsel tot 3 maart, maar “als er aanleiding is om er eerder mee te stoppen, dan zullen we dat ook doen”, zei de minister.

Op 23 februari komt er een nieuw moment voor het kabinet om alle coronamaatregelen te wegen. De avondklok zal dan apart worden beoordeeld en misschien kan die dan volgens hem eerder worden afgeschaft.

De avondklok gaat nu gelijk op met de harde lockdown, die het kabinet medio december instelde en vanwege alle onzekerheden al twee keer heeft verlengd, ook tot begin maart.

Effect van de avondklok is moeilijk meetbaar

Grapperhaus zei dat het OMT-team van deskundigen aan het kabinet "gemotiveerd heeft geadviseerd" om door te gaan met de avondklok. Deze maatregel ging op 23 januari in en dat is nog te kort om de effecten van de maatregel goed te kunnen vaststellen. Wel is volgens hem duidelijk dat de mobiliteit en het aantal bezoeken en dus contactmomenten tussen mensen, flink zijn afgenomen.

Ook zorgminister Hugo de Jonge benadrukte dat. "We hebben twee maatregelen tegelijkertijd genomen: het huisbezoek per dag van twee naar één en de avondklok."

Hij wees op schattingen die aangeven dat de avondklok een vermindering van 10 procent kan zijn op de zogeheten R-waarde, de mate waarin een besmet persoon een ander besmet. "Die 10 procent valt onder aangenomen 8 tot 13 procent die gezien wordt in het buitenland. Je kan pas later zien of deze aanname ook in het echt klopt", aldus De Jonge.

De avondklok kost politiek gezien veel moeite. Na aanvankelijke weerzin, ging een groot deel van de Kamer vorige maand akkoord, zij het dat die pas inging vanaf 21.00 uur.

Vorige week lieten coalitiepartijen VVD en CDA tijdens het coronadebat al doorschemeren dat ze kunnen leven met een verlenging als het OMT dat zou adviseren. Ook GroenLinks, de PvdA en 50PLUS – drie partijen die voor de avondklok stemden – gaven aan met een verlenging te kunnen leven als het OMT dat duidelijk aangaf.

PVV-leider Geert Wilders kondigt aan dat hij een debat over de verlenging zal aanvragen, dat dan dinsdag nog moet plaatsvinden.

Burgemeesters tonen begrip voor verlenging

De 25 burgemeesters die samen het Veiligheidsberaad vormen, hebben begrip voor de verlenging van de avondklok. Maar ze willen binnenkort wel weten wat nou precies de bijdrage van het instellen van een avondklok is geweest op het laten dalen van de besmettingscijfers, zegt beraadsvoorzitter Hubert Bruls, tevens burgemeester van Nijmegen.

Lang niet alle burgemeesters waren vóór een avondklok. Volgens Bruls moeten ze nu erkennen dat de maatregel wel functioneert: er zijn na 21.00 uur duidelijk minder mensen op straat en er is minder bezoek thuis.

Over het algemeen loopt het met de naleving van de maatregelen ook goed. "Daarom snappen we dat het kabinet dit verlengt, ook al vanwege de dreiging van de Britse variant van het virus. Maar om de mensen te blijven motiveren, is het wel nodig dat we het effect ervan gaan zien", aldus de Nijmeegse burgemeester maandag.

Justitieminister Grapperhaus was maandag namens het kabinet bij de onlinevergadering van het beraad. De burgemeesters hebben er bij hem op aangedrongen om ook te kijken naar de bezoekbeperking, zodra er coronamaatregelen versoepeld kunnen worden. Veel burgemeesters horen dat hun inwoners daar meer last van hebben dan van de avondklok, zeker nu het 's avonds zo hard vriest.

Bruls: "Er is natuurlijk geen enkele maatregel die we leuk vinden. Iedereen snakt naar een versoepeling. Dat mensen de bezoekbeperking zo erg vinden, bewijst misschien wel dat het echt nodig was, dat velen toch nog met te veel mensen bij elkaar kwamen."

RIVM ziet breed draagvlak voor avondklok

Maandag meldde gezondheidsinstituut RIVM dat een grote meerderheid van de Nederlanders (80 procent) achter de avondklok staat. Maar dat het maximumaantal bezoekers per huishouden door het kabinet is teruggebracht van twee naar één, daar heeft maar de helft (50 procent) begrip voor.

Het RIVM deed onderzoek naar het draagvlak onder de bevolking voor de coronamaatregelen en de naleving van de regels. De steekproef werd uitgevoerd tussen 26 januari en 1 februari.

Waar begin vorige maand, tijdens een eerdere peiling, nog ruim 90 procent aangaf zich aan de regel van twee bezoekers per dag te houden, is dat gedaald naar 80 procent sinds maximaal een persoon op bezoek mag komen. Vier op de tien ondervraagden geven volgens het RIVM nu aan helemaal geen bezoek te hebben ontvangen.

Bijna alle Nederlanders (94 procent) zeggen zich ook echt aan de avondklok te houden. Er zijn wel verschillen in de diverse leeftijdsgroepen: zes op tien jongeren (16-24 jaar) zegt binnen te blijven. Onder mensen van 55 jaar en ouder zijn dat er meer: negen op de tien.

LEES OOK: Dit zijn de uitzonderingen op de avondklok – boodschappen bezorgen en hond uitlaten mag wel na 21.00 uur